Fire Pump Inspection Check List

ปั๊มน้ำดับเพลิงหรือไฟร๋ปั๊ม เป็นปั๊มที่สำคัญมาก (Critical equipment) ใช้ในการดับเพลิง เพื่อป้องกันไม่ให้เกิดลุกลามจนทรัพย์สินถูกทำลายหมดไปในเปลวเพลิง บางครั้งลุกลามไปยังทรัพย์สินของบุคคลที่สาม นอกจากมาตรการป้องกันอื่นๆแล้ว ปั๊มน้ำดับเพลิงจึงเป็นป้อมปราการสุดท้ายที่จะป้องกันการสูญเสียทรัพย์สินและบุคคลจากเพลิงไหม้

การเกิดเพลิงไหม้เกิดความเสียหายเป็นวงกว้าง คือ

เสียทรัพย์สิน (Physical asset loss)
เสียธุรกิจ โอกาสในการทำธุรกิจ (Opportunity loss)
เสียข้อมูลหรือทรัพย์สินทางปัญญา (Information and intelligent properties loss)
สูญเสียบุคลากร (Man power loss)
เสียเวลาในการสร้างใหม่ (Time loss)
เสียทรัพย์สินของบุคคลที่สาม (Third parties asset loss)

การเกิดเพลิงไหม้บางครั้งสูญเสียจนหมดตัว การป้องกันโดยวิธีต่างๆ จึงเป็นเรื่องที่จำเป็นมากของเจ้าของสินทรัพย์นั้นๆ การดูแล ตรวจสอบ ทดสอบ และบำรุงรักษาของทุกๆอุปกรณ์ ทุกๆชิ้นส่วนจึงต้องทำอย่างใส่ใจ อย่างถูกหลักวิศวกรรม โดยผู้มีความรู้ มีทักษะ และมีประสบการณ์ด้านนี้โดยเฉพาะ

ปั๊มน้ำดับเพลิงเป็นวิธีการที่ใช้น้ำเป็นหลัก (Water based) ในการดับเพลิง ผ่านหัวฉีดสปริงเคอร์ (Sprinkler) ผ่านสายฉีด (Fire hose) ดับเพลิง ผ่านมอนิเตอร์ (Monitor) ผ่านนอซซึล (Nozzle) เป็นต้น

การตรวจสอบระบบดับเพลิงต้องใช้ความรู้ (Knowledge) ทักษะ (Skills) และมีประสบการณ์ทางด้านเมคแคนิก ไฮดรอลิก นิวเมติก และไฟฟ้า.

เนื่องจากปั๊มน้ำดับเพลิงออกแบบ สร้าง และติดตั้งตามมาตรฐานของ NFPA 20 ให้การรับรองโดยองค์กรอิสระ UL และ FM การตรวจสอบ และทดสอบจึงต้องทำตามมาตรฐานของ NFPA 20 และตามคำแนะนำของ UL และ FM

การทดสอบประจำสัปดาห์

วาล์วและระบบท่อ

ตรวจสอบระบบท่อ วาล์วขาเข้าและขาออก บายพาสวาล์วเปิดสุด เปิดปิดไม่ติดขัด ไม่มีการอุดตัน ใหลไม่สดวก ไม่มีรั่วออกนอก (ควรมีโซ่ล็อค ในตำแหน่งที่ใช้งาน)
โบลท์ นัท สกรู ที่ปั๊ม และระบบท่อ ต้องกวดให้แน่นอยู่เสมอ

ปุ่มสตาร์ทอัตโนมัติ

สตาร์ทระบบอัตโนมัติโดยการเปิดท่อสำหรับเทสท์เพื่อลดความดันของระบบ

สำหรับปั๊มเครื่องยนต์

ทดลองเดินเครื่องยนต์ที่ความเร็วรอบที่กำหนด (Rated speed) ให้เครื่องร้อน และเสถียรขึ้น หากตัดระบบกำจัดความชื้น และน้ำที่กลั่นตัวออก จะทำให้อายุของชิ้นส่วนสำคัญของเครื่องยนต์สั้นลง

สำหรับปั๊มมอเตอร์

ตรวจสอบการทำงานของอุปกรณ์สตาร์ท และให้ปั๊มทำงานต่อเนื่องประมาณ 10 นาที

คอนโทรลเลอร์ของปั๊ม

ตรวจสอบการแจ้งเตือน (Alarm condition)
ตรวจสอบว่าระบบควบคุมอยู่ในจุดสตาร์ท (Start mode)
ตรวจสอบว่าระบบตรวจสอบการแจ้งเตือนทางใกล (Remote alarm) ทำงานถูกต้องระหว่างการสตาร์ทอัตโนมัติ (Automatic start up)

วาล์วนิรภัย

ตรวจสอบว่าวาล์วนิรภัยเปิดที่ความดันที่ต้องการ ปิดได้โดยไม่รั่ว วาล์วนิรภัยจะป้องกันไม่ให้ความดันของระบบสูงเกินกำหนด ใช้ในกรณีที่เครื่องยนต์เกิดความเร็วรอบเกิน (Over speed) หรือความดันน้ำขาเข้ามาสูงเกินค่าที่ออกแบบใว้

ระบบหล่อเย็นของปั๊ม

ตรวจสอบน้ำใหลไปยังระบบแพคคิ้งเพื่อหล่อเย็น (Cooling) ปั๊ม ยอมให้น้ำรั่วทีแพคคิ้งบ้างเล็กน้อยเพื่อให้เกิดการคูลลิ่ง
ตรวจสอบความร้อนที่แบริ่งและตัวปั๊ม อาจจะเกิดจากน้ำหล่อเย็นไม่พอ อาจส่งผลให้เกิดปั๊มสั่น (Vibration) ขึ้นได้

ระบบน้ำเข้าปั๊มดับเพลิง

ตรวจสอบการใหลของน้ำเข้าระบบ น้ำต้องมีเพียงพอในการใช้งานอย่างต่อเนื่อง (Quantity, Flow and pressure) จนกว่าเพลิงจะดับ ไม่มีการอุดตันของระบบท่อ ไม่มีสิ่งกีดขวางการใช้งานในระหว่างเพลิงไหม้

อุณหภูมิห้องเครื่อง

อุณหภูมิในห้องเครื่องต้องไม่เกินค่ากำหนด เพื่อให้ปั๊ม ระบบไฟฟ้า และระบบควบคุมทำงานได้ปรกติ

เครื่องยนต์ดีเซลขับปั๊มดับเพลิง

ต้องแน่ใจว่าเครื่องยนต์แห้งและสอาดอยู่เสมอ และเดินเครื่องได้ราบเรียบ
ระดับน้ำมันต้องไม่น้อยกว่า 1/3 ถ้าต่ำต้องเติม
วาล์วในระบบเชื้อเพลิงทั้งหมดต้องมีโซ่ล๊อกในตำแหน่งใช้งาน
ระดับน้ำมันควรใช้ระบบจุ่ม (Dip stick) ไปในเครื่องยนต์ (Crank case)
การทำงานของแบตเตอรี่และชาร์จเจอร์ว่าสอาด และทำงานถูกต้อง
ต้องล้างสเตรนเนอร์ในระบบหล่อเย็นให้สอาดอยู่เสมอ มีน้ำใหลผ่านสดวก อุณหภูมิเข้าและออกปรกติ
มีการทดสอบว่าเครื่องมือควบคุม เช่นเครื่องวัดรอบ ความดัน อุณหภูมิ เป็นต้น ว่าทำงานถูกต้อง

การตรวจสอบสภาพของปั๊มและตัวขับ

ตรวจการเกิดการสั่นสะเทือน (Vibration) ไม่ให้เกินค่าที่กำหนด ถ้าเกินต้องหาสาเหตุและรีบแก้ไข
ตรวจอุณหภูมิที่แบริง (Bearing) ทุกตัวไม่ให้สูงเกินกำหนด ถ้าเกินต้องหาสาเหตุและรีบแก้ไข

การทดสอบประจำเดือน

ตรวจระดับและความถ่วงจำเพาะของอึเลคโตรไลท์ในแบตเตอรึ่
ตรวจสภาพการกัดกร่อนของขั้วแบตเตอรี่ สภาพของสายไฟและความแน่นของขั้วต่อ

การทดสอบประจำ 6 เดือน

เปลี่ยนน้ำมันเครื่อง

การตรวจสอบประจำปี

การใหลของน้ำ

ต้องตรวจสอบการใหลของน้ำทุกปีและสมรรถนะของปั๊ม (Pump performance curve) เพื่อดูสถานะการทำงานของปั๊มในปัจจุบัน ดูการรั่ว การอุดตันของวาล์ว ฟิลเตอร์ เป็นต้น
การจดบันทึกปริมาณการใหล ความดันขาเข้าและขาออกที่หลายๆปริมาณการใหล ทำการพลอต (Plot curve) ค่าเปรียบเทียบกับค่าที่เคยวัดมาในปีเก่าๆ และค่าคุณสมบัติที่ได้จากผู้ผลิต ว่าเปลี่ยนแปลงไปอย่างไร ต้องแก้ไขหรือไม่ (Performance test comparison record)
การวัดค่าความดันที่ปริมาณการใหล คือที่ไม่มีการใหล (Shut off) ที่ค่าที่ออกแบบ (Rated head) ให้ใช้งาน ที่ 150% ของปริมาณใหล (Max flow) ถ้าไม่ได้ตามค่าออกแบบไว้ ผิดไปมาก ให้ทำการแก้ไขทัน
การทดสอบความสามารถและปริมาณของน้ำใหลผ่านไฮแดรนท์ (Hydrant) และท่อเฮดเดอร์ (Header) ของสายฉีด (Hose) โดยให้ปล่อยน้ำสู่สถานที่ที่ปลอดภัย

คอปปลิ้งของปั๊ม

การเยื้องศูนย์ขอบเพลาที่คอปปลิ้ง
น้ำมันหล่อลื่นของตัวคอปปลิ้ง

เครื่องยนต์

ทำการตรวจสอบ ระบบเชื้อเพลิง

สวิทส์วัดระดับน้ำมัน
การทำงานของวาล์วควบคุม (Solenoid valve) ของระบบเชื้อเพลิง
สเตรนเนอร์ ฟิลเตอร์
น้ำปนและเศษผงในถังน้ำมัน
ท่อและข้อต่อของถังน้ำมัน
สิ่งกีดขวางของท่อระบายอากาศและท่อน้ำมันล้น
สภาพทั่วๆไปของระบบท่อ
ตัวควบคุมความเร็วรอบ (Speed governor) และตัวควบคุมการหยุดเครื่องยนต์จากความเร็วรอบเกิน (Over speed shutdown)

ระบบหล่อลื่นเครื่องยนต์

เปลี่ยนน้ำมันเครื่องและฟิลเตอร์แม้จะยังไม่ครบชั่วโมงใช้การ
ตรวจดูการทำงานของฮีทเตอร์ของน้ำมัน
ตรวจดูสภาพวิทส์เตือนนำมันเครื่องต่ำเกินไป

ระบบควบคุมน้ำหล่อลื่น (Cooling) ของเครื่องยนต์

ระหว่างการทดสอบการใหล
การล้างเครื่องทำความสอาดถ่ายเทความร้อน (Heat exchanger or cooler)
สภาพและการทำงานของปั๊มน้ำ
ล้างทำความสอาดสเตรนเนอร์
สภาพและการทำงานของสวิทส์ความร้อนสูง (High cooling water temperature)
การทำงานของวาล์วควบคุม (Solenoid valve)

ระบบไอเสีย

การรั่วของระบบไอเสีย
ตัวดักน้ำจากไอเสีย
ความดันต้าน (Back pressure) มีมากเกิน
ตัวยึด พยุงท่อไอเสีย

การซ่อมใหญ่ของปั๊ม มอเตอร์ เครื่องยนต์ และอุปกรณ์อื่นๆ

ให้ยึดถือจากคำแนะนำของบริษัทผู้ผลิตอุปกรณ์นั้นๆ แต่ต้องกำหนดการให้เหมาะสม เพื่อให้มีปั๊มดับเพลิงใช้งานตลอดเวลา

แบบฟอร์มการตรวจสอบ

ดังตัวอย่างคร่าวๆ ดังข้างล่างนี้ ในรายละเอียดของการตรวจสอบจะต้องมีรายละเอียดอีกมาก ซึ่งผู้เชี่ยวชาญเป็นผู้กำหนดว่าจะตรวจอุปกรณ์อะบ้าง ตรวจอย่างไร